गणवेश

शाळा सुरू होऊन आता जवळपास दोन आठवडे उलटलेलं असायचं. शाळा सुरू झाल्यानंतर काही दिवसांतच पावसाचेही दमदार आगमन झालेलं असायचं. इतक्या प्रदिर्घ कालावधीची उन्हाळी सुट्टी उपभोगून शाळेत जायचा कंटाळा तर आलेला असायचा, पण घरच्यांच्या धाकापुढे नाईलाज व्हायचा. तेव्हा कधी कधी या गोष्टीचं खूप वाईट वाटायचं की, कितीही पाऊस पडला तरी आपल्या शाळेभोवती तळे साचून आपल्याला सुट्टी मिळणार नाही, कारण आपल्या शाळेला तसं मैदान वा आजूबाजूला मोकळी जागाच नाही. मैदान म्हणून फक्त नावालाच असलेलं मारूतीच्या मंदिराच्या आवाराचा परिसर. 

शाळेच्या अगदी पहिल्या दिवसापासून कित्येक विद्यार्थ्यांच्या अंगावर नवीन गणवेश, पाठीला नवीन पिशवी, पायात झगमगीत शूज असं काही बघायला मिळायचं, पण खरं अप्रूप तर तेव्हा वाटायचं जेव्हा, त्याच्या पाठीवरच्या त्या नव्या कोऱ्या पिशवीत नवीन पुस्तकं, वह्या, कंपास हे सारंही दिसायचं. तेव्हा मग नवीन वह्या-पुस्तकांच्या वासाला वेडी मंडळी, त्याच्या आजूबाजूला गर्दी करायची.
शाळा सुरू झाली की पहिले काही दिवस सूट दिलेली असायची की, बिगर गणवेश या, पुस्तकं नसतील तरी चालतील वगैरे. पण तो कालावधी उलटला की मग नाईलाज असायचा. वर्गात सर्वांपुढे उभं करून मास्तर खूप ब-याच विद्यार्थ्यांना ओरडायचा. तेव्हा जागेवर उभं राहिल्यावर आमच्यापैकी बरेचजण एकाच जागी बसून बसून आमच्या शाळेच्या चड्डीला पडलेली भोकं हात मागं बांधून झाकत असू. तेव्हा वर्गात एकच हशा पिकायचा. एकतर गणवेश घालून शाळेत या, किंवा पालकांना घेऊन या, अशी तंबी देऊन मग मास्तर आम्हाला खाली बसवायचा. मग खाली बसल्यावर मन नकळतपणे घराकडे धाव घ्यायचं. आता घरात काय सांगायचं.? शाळेत कुणाला घेऊन यायचं.? नवीन गणवेशाचं काय करायचं.? कारण घरची आर्थिक परिस्थिती काही माझ्यापासून लपलेली नसायची. लहान असलो तरी पुढे जे काही चाललंय ते कळायचचं. पप्पा मिलमध्ये कामाला, शेती पावसावर अवलंबून, ते उत्पन्न ही वर्षाच्या शेवटी, मिलचा पगार महिनाअखेरीस किंवा महिना भरल्यावरच्या पुढच्या महिन्यातील पहिल्या आठवड्यात. मग पगार हातात आला की आधी महिनाभराची उधारी भागवायची. त्यात मग किराणा, दळप, दवाखाना, शेजा-यांकडून घेतलेली किरकोळ उधारी वगैरे. हे सगळं भागवून जे राहिल, त्यात मग पुन्हा एकदा पुढल्या पगारापर्यत आई-पप्पा चालवायचे. या सगळ्या अग्निदिव्यात पप्पा माझा गणवेश कसा बसवणार.? आणि त्यांना सांगायचं तरी कसं.? याचं मनाला कोडं पडलेलं असायचं. त्यातल्या त्यात ब-यापैकी जुनी पुस्तके वह्या, जुने दफ्तर, बाकी सारं साहित्य ही जुनच, म्हणजे गेल्या इयत्तेत वापरलेलं. त्यामुळे बहुतांश खर्च कमी व्हायचा, पण काही खर्चाला पर्याय नसायचा, त्यापैकी एक गणवेश. तेव्हा कधी कधी मधल्या सुट्टीत डब्बा खाऊन झाल्यावर आम्हा मित्रांची चर्चा सुरू असायची की, भविष्यात आपण नेमकी किती पगाराची नोकरी केली पाहिजे वा मिळवली पाहिजे. तेव्हा त्या वयात आमच्या बाल बुध्दीला पाच हजार रुपये म्हणजे खूप खूप खूप मोठी रक्कम वाटायची. आमचं सगळ्यांच ब-यापैकी या रक्कमेवर एकमत व्हायचं. आता कधी कधी ते दिवस आठवले की खूप खूप हसू येतं, आणि आजही या गोष्टीचं नवल वाटतं की, मी न मागता पप्पांनी नवीन गणवेश आणलाच कसा,? आणि नेमकी कुठे आणि काय तडजोड केली.? ती तडजोड नंतर मग बरेच दिवस मला पप्पाच्या अंगातील फाटक्या बनियनच्या भोकातून डोकावताना आणि तुटक्या चप्पलच्या फरफटीत दिसून यायची.!🎭
#आयुष्य_वगैरे #अडगळ
#गंध_आठवणींचा #आठवणीतली_शाळा
#शाळेच्या_डायरीतलं_एक_पान

या ब्लॉगवरील लोकप्रिय पोस्ट

आसू आणि हसू 🎭

आता सारं काही जवळपास संपल्यातच जमा होतं. तरीही का कुणास ठाऊक, पण त्यादिवशीच्या तुझ्या हसण्यामागचं कोडं काही केल्या मला सुटत नव्हतं. त्यादिवशी आपली कोर्टातील ती शेवटची तारीख होती. काही वर्षे का असेना, पण आपण सुखदुःखाचे क्षण एकत्र जगलेले होते. अशा ब-याच कडू गोड क्षणांची मी तिथं उजळणी करत बसलो होतो. त्यावेळी कधी अचानक मला खूप हसू यायचं, तर कधी आतल्या आत माझं मन हंबरडा फोडून रडायचं. पण सहज तुझ्याकडे नजर गेली की, मी‌ सगळं काही विसरून जायचो. आणि तेव्हा वाटायचं की हिला काहीच कसं काय वाटत नाहीये? इतक्या वर्षांचा आपला संसार आज शेवटच्या घटका मोजत असतानाही, ही बाई इतकी निर्विकार आणि हसतमुख कशी काय असू शकते? तो दिवस आणि त्यानंरचे काही दिवस असेच निघून गेले, पण त्या तुझ्या हसण्याचं गूढ मला काही केल्या अजूनही सुटत नव्हतं. आपले नंबर एकमेकांकडे सेव्ह असूनही मध्यंतरी बरीच वर्षे आपलं कसल्याही प्रकारचं बोलणं, वा साधा मेसेज ही नव्हता. तरीही एकदा तरी शेवटचं भेटावं आणि बोलावं म्हणून मी तुला आज इथं भेटायला बोलावलं आहे. मी - (तिला वरपासून खालपर्यंत न्याहाळत) अगं, कशी आहेस.? ती - (माझ्याकडे न बघताच) कशाला बोलाव...
अधिक वाचा

स्वामिनी..

एकत्र राहून सतत खटके उडायचे, म्हणून दादा वहिनी वेगळं राहत होते. दादा भाड्याच्या खोलीत रहायला गेल्यापासून आता जवळपास ५ वर्षे व्हायला आली होती. आणि वेगवेगळे राहिल्यापासून भांडणतंटे कमी होऊन नात्यात गोडवा ही वाढू लागला होता.  सगळं काही सुरळीत सुरू होतं. गेल्या काही वर्षांपासून दादा ज्या आनंदाच्या शोधात होता, तो आनंद आता त्याला खुणावत होता. वहिनीची डिलिव्हरी जवळ आली होती. तेव्हापासून आईवडिलांचं तिकडं येणं जाणं वाढलं होतं. पण घरातल्या सर्व भांडणांना आधीपासूनच मला दोषी धरण्यात आल्यामुळे मी मात्र तिकडे जातच नव्हतो. आईवडिलांच्याकडून दादा वहिनीची ख्यालीखुशाली जाणून घ्यायचो, बस्स इतकंच. शेवटी आपलं माणूस कुठे का असेना, सुखी असेल तर बस्स. आपल्याला आणि काय हवं.?  आणि एकदाचा तो दिवस उजाडला. पहाटे पहाटे पप्पांना दादाचा फोन आला, आणि मी काका झालो. सगळं घर आनंदाने नाचू लागलं होतं. वहिनी आणि बाळं दोघेही सुखरूप होते. पण का कुणास ठाऊक, बाळाला काचेच्या पेटीत ठेवलं होतं. आईवडिलांना आभाळ ठेंगणं झालं होतं. एव्हाना छोट्या मोठ्या कामाने दमणारे आईबाबा दवाखान्यात धाव धाव धावत होते, पण त्यांच्या चेहऱ्यावर ...
अधिक वाचा

मैत्रीच्या पलीकडे आणि प्रेमाच्या अलीकडे..

आज एक गोष्ट लक्षात आली काय गं तुझ्या.? आज माझा सकाळचा मेसेज तुला पहाटे पहाटे जवळपास साडेचार वाजता आलाय.‌तो आज इतक्या लवकर का आला माहिती आहे. कारण तू स्वप्नात आली होती.‌ काहीतरी बोलायचं आहे म्हणून, मला वाडीवर भेटायला बोलावली होती. तिथं आपण भेटल्यावर... तू - कडू.. हाणला पाहिजे रे तुला. काय झालंय एकदमच. खूप वेगळा वेगळा वागत आहेस, आणि वाटतही आहेस. मी - काय कुठं.! उगाचच काहीतरी विचार करत बसू नकोस. तू - मी खुळी नाहीये, सगळं कळतं मला. तुझं तूच विचार करून बघ. मी - अगं., खरंच तसं काही नाहीये, अगदी नॉर्मलच आहे मी. तू - हेच हेच तर तुझं वागणं खटकते आहे मला. आधी असा नव्हता तू.‌ आधी असं पलटून उत्तर देत नव्हता मला. आणि उगाच मला बोलायला लावू नकोस हं. तुझं काय चुकते आहे ते तुझं तूच कबूल कर पाहू पटकन, नाहीतर हाणते बघ बुक्का..! मी - अगं, आता कसं समजावू तुला. तसं काहीच नाहीये. तू - ऐ, उगाच तापवू नकोस हं मला. मग मार खाशिल ते वेगळं आणि बोलून ही खूप घ्यावं लागेल हं श-या..! मी - हसत हसत, आहाहा... तुझ्या तोंडून माझं नांव ऐकायला कित्ती मस्त वाटतं मला.... तू - कडू.. विषय बदलू नकोस.‌ आता मी काय सांगते ...
अधिक वाचा